Kan iedereen leren zingen?

Iedereen kan (leren) zingen. De veelgehoorde uitspraak ‘ik kan niet zingen” klopt niet. In feite wil men dan zeggen “Ik kan niet mooi zingen” of “Ik zing vals”. Maar in beide gevallen kan je gewoon leren om toch mooi te zingen of op toon.

3% van de bevolking blijkt toondoof en enkel deze mensen zullen hun eventuele zangambities opzij moeten zetten, want toondoof betekent amuzikaal. Deze mensen kunnen tonen niet juist nazingen. 97% van de bevolking is echter niet-toondoof en kan wel leren zingen mits ademhalingstechnieken, het leren verwerken en versterken van het auditief geheugen, het motorische geheugen en zoveel meer.

Zingen is goed voor je brein. Om te zingen worden er immers maar liefst 10 hersengebieden aangestuurd.

De 10 hersengebieden omvatten onder andere: het verwerken van de melodie, het inbeelden van de melodie, ritme en klank van elkaar kunnen onderscheiden, articulatie, vocalisatie, het veranderen van klanken en melodie, het verwerken van muziek, integratie van sensorische, motorische, cognitieve en emotionele functies, het verwerken van klanken, auditieve feedback en het omzetten naar motorische activiteit. Wie dus denkt dat zingen enkel draait om talent, heeft het mis. Het valt aan te leren!

Voor de nerds onder jullie: de superior temporal gyrus voor het verwerken van melodie in de rechterhersenhelft, de superior temporal sulcus voor auditieve feedback, de primary en supplementaire motor cortex voor de motorische verwerking ervan, de frontale operculum om ritme en klank van elkaar te kunnen onderscheiden, de insulaire voor articulatie en vocalisatie, de plenum polder om klanken en melodie te kunnen veranderen, de anterior temporal lobe om de muziek te kunnen verwerken, het cerebellum voor de integratie van die sensorische, motorische, cognitieve en emotionele functies, en last but not least, de primaire en secundaire auditieve schors voor het verwerken van de klanken.

Dit gaat echter enkel nog maar over de hersengebieden die te maken hebben met muziek, klank, ritme en motoriek. Nog niet over de hersengebieden die te maken hebben met het aansturen van de “zangspieren” die nodig zijn om goed te kunnen zingen: het middenrif, de buikspieren, de rugspieren, nekspieren, tong, huig, zachte gehemelte, het evenwicht (voor stabiliteit), noem maar op.

Waarom zingen sommige mensen dan niet mooi of vals?

Wanneer mensen een stem als “vals” bestempelen bedoelt men vaak verschillende dingen:

De stem klinkt instabiel (komt vaak voor bij startende zangers): vaak door een gebrek aan ademcontrole, ademsteun en zelfzekerheid.
Men zingt off pitch, dus niet exact op toon. Dit kan verschillende oorzaken hebben:
- Het auditief verwerken van de muziek verloopt niet goed. Lees: men luistert niet goed naar de muziek, waardoor de pitching informatie (tonen) niet goed wordt verwerkt in de hersenen en je bijgevolg ook niet de tonen kan produceren die passen op de gegeven muziek (want die heb je nog niet verwerkt).
- Het niet durven doorzingen, waardoor de stem gespannen, instabiel, te weinig gesteund, te weinig krachtig, te zacht of te luid klinkt. Bij een gebrek aan vertrouwen is er altijd iets “te”. Het is te hoog, te laag, te luid, te zacht, te veel lucht, te weinig lucht,… Te weinig stemcontrole. Een stem moet geprojecteerd zijn, net zoals het pijltje van een darts. Wanneer je het zelfzeker stuurt met je mind, dan zal die klank ook perfect juist geplaatst zijn en mooi klinken.
- Een verkeerde body setting: je spieren zijn te gespannen of te relaxed voor het zingen van de pitch of toonhoogte. Bij hoge tonen moet er meer activatie zijn van de spieren (buikspieren, rugspieren, nekspieren, maar ook spieren in het strottenhoofd). Bij lage tonen moet het meer relaxed zijn. Is er echter een overbelasting van je spieren of een te relaxte setting van je spieren, dan ga je niet op toon zingen.
- Vermoeidheid.
De zanger(es) is zich nog niet voldoende bewust van zijn/haar stemkleur en heeft nog geen eigen “sound” of stijl ontwikkeld. Hierdoor kan het zijn dat de stemkleur niet goed past binnen de soort songs, de toonhoogte, de stijl of het repertoire waarin hij/zij zingt. Het klinkt vervormd, te schel, minder “gekleurd”, vlak, saai. Dit wordt soms als “vals” bestempeld, maar is in feite een gemis in bepaalde boventonen en resonantie.

Moraal van dit verhaal?

JA, iedereen kan leren zingen.

Het is zeker niet zo dat je “geboren” wordt met een mooie stem. Het is een leerproces, zoals leren fietsen, tennissen, piano spelen. Alleen is het bij zingen zo dat je geen extern voorwerp of instrument nodig hebt (fiets, raket, bal, piano, gitaar,…). Bij zingen is je lichaam je instrument.

Een belangrijk verschil: wanneer je tokkelt op een piano of gitaar, dan klinken alle noten reeds mooi qua klankkleur, aangezien dit eigen is aan het instrument. Het instrument is “gestemd” en gebouwd zodat het onmiddellijk bespeelbaar is. Bij zingen is dit helemaal anders. Voel je je niet lekker in je vel of ben je vermoeid of gestresst, dan zal je dit onmiddellijk horen op de stem, want dan is het “instrument” (lees: je lichaam) minder goed bespeelbaar. Dit verklaart waarom je goede en slechte dagen hebt als zanger(es). Daarom dat lichaamsoefening en een sterke mindset zo belangrijk zijn!

Geef jezelf daarom een beetje krediet. Je lichaam is je instrument. Ga er zacht mee om en koester het. Net zoals een wielrenner met zijn fiets, gitarist met zijn gitaar…

Voel je goed en je zal mooi zingen.

Zing en je zal je goed voelen.