SINGINGMAG

Dat zingen en ademhaling gelinkt zijn, dat wist je waarschijnlijk al.

Maar wist je dat je stemkleur afhankelijk is van welke spiergroepen je inschakelt bij je ademhaling? Yeps! You got it! Het gaat zelfs verder. Als je onze TikTok account of before/after reels al hebt gezien op Insta, dan zie je dat er sprake is van wat “vocal magic” tijdens mijn vocal coaching. Ik raak de zanger aan, en hij zingt beter. Wel, dit doe ik omdat het activeren van bepaalde spieren frequenties in de stem ontlocken die ik op dat moment wens te horen. Op die manier leer ik zangers en zangeressen hun juiste “knopkes” opendraaien van hun instrument (=hun lichaam), zoals je bij wijze van spreken een muzikale mix maakt op een mengpaneel. Een beetje van dit, een beetje meer van dat, en voilà. Het resultaat is de stem die zij willen!

Enkele basis voorbeeldjes: het inschakelen van je rugspieren doet je stem warmer klinker, het activeren van je diepe buikspieren creëert meer gronding en “zelfzekerheid” in je stemkleur, het aanspannen van de upper-regio rondom je middenrif kan je dan weer helpen om betere zangriffs en vibrato’s te zingen. Misschien een beetje moeilijk om te begrijpen doorheen een blog, maar als ik je dit doe “ervaren” aan de hand van een workshop of zangles, dan is dit echt een “aha-momentje”. 😉

Je kan dus je stem “mixen” naar de klankkleur die je zelf wil, en dit onder andere door je ademhaling beter te controleren.

Omgekeerd is helaas ook waar. Je ademhaling kan ook een belangrijke boosdoener zijn bij heesheid. Of het nu lucht is op de stem, een krakende stem, een schorre stem of een gespannen stem met minder volume,… Handlangers van deze boosdoener zijn je houding en spiertonus. Een snelle overview: een minder goede houding zet een domino-effect in gang. Sommige spieren raken hierdoor overbelast en creëren verdere spanning doorheen het lichaam. Andere spieren hoeven hierdoor minder te werken en zullen dan weer te relaxt zijn.

Laat ik het even schetsen aan de hand van een (technisch) zangvoorbeeldje. Klaar? Focus and let’s go!

Als kids werden we vaak – met de beste bedoelingen – foutief gecorrigeerd in onze houding. “Sta goed rechtop!”, “Trek je schouders naar achter!”,” Trek je buik in!”. Veel van deze -goedbedoelde- correcties creëren eigenlijk ademhalingsproblemen op latere leeftijd. De natuurlijke bewegingingen van de ademhaling worden belemmerd met als gevolg dat de ademhaling verhoogt en de hulpademhalingsspieren het overnemen. Hier creëer je dus een te laks, of misschien zelfs geblokkeerd middenrif (dat ook een spier is), en overbelaste hulpademhalingsspieren. De hulpademhalingsspieren: monnikskapspier (schouders en nek), schuine halsspier (hals) en grote borstspier (borst) zijn gelegen rondom de borst, nek, schouders en keel, waardoor er op die manier spanningen kunnen ontstaan rondom de keel. Gevolg: in de keel krijgt het strottenhoofd minder ruimte om te bewegen waardoor het stembereik vermindert, het volume vermindert, je klank gespannen klinkt.

Een hese of gespannen stem, is dus heel vaak het simpele gevolg van een aaneenschakeling van spierspanningen. Stemklachten zijn vaak het gevolg van een langdurig fout stemgebruik!

Maar genoeg negatieve berichtgeving! Want hey, het kan àllemaal verholpen worden door slechts enkele –gamechanging– tips rond je ademhaling. 🙂

Veel volwassenen zijn al lang vergeten hoe je correct moet ademen, maar wist je dat wij als baby de correcte ademhaling gewoon vanzelf deden? Een baby ademt gecombineerd: met de buik én de borst. Naarmate de baby een peuter en kleuter wordt en de kleuter een tiener, verliest die vaak de buikademhaling. Mede door de (foute) correcties die we hebben geleerd.

Als baby’s deden we eigenlijk al drie belangrijke stemtechnieken automatisch gezond: ademen,  stemvolume creëren en roepen met twang.

Er is dus hoop! Back to the natural way of breathing!

1. Doe deze audio-oefening “Test de overtollige spanning in je keel” uit “De Stembijbel”.

2. Integreer een stabiele houding in het dagelijkse leven.

• Sta stabiel met je knieën los (hierdoor zullen je bekken automatisch kantelen)
  Vaak wordt er gefocust op het kantelen van je bekken, maar in dat geval sta je niet natuurlijk. Beter is om de knieën eerst op slot te zetten en vervolgens lichtjes te ontspannen. Hierdoor gaan de bekken automatisch, vanuit een natuurlijke beweging kantelen, wat gezonder is voor het hele lichaamssysteem. Hierdoor verminder je rugklachten, buikklachten, zelfs mogelijke schouder- en nekklachten!
• Leer mooi rechtop te staan, maar niet voor de volle 100% “mooi”. 70% goede houding is ideaal. Anders sluipt er opnieuw extra spanning in die lichaamshouding.
• Gemakkelijke tip: visualiseer een touwtje boven het hoofd dat de wervelkolom en de nek omhoog trekt. (marionetje)
  Dubbel check even of de kin een heel klein beetje neerwaarts is, de nek moet een rechte lijn vormen.
• Nog een trucje: duw op de achterzijde van je hoofd met je hand en je mag een heel klein beetje met je hoofd tegenduwen. Hierdoor zal je automatisch voelen dat je nek stabieler en meer rechtop zal zijn. Een actieve nek = een minder gespannen keel = minder heesheid! 🙂
  Door je nek rechtop of lang te maken, adem je vrijer! Het is dus een vicueuze cirkel!

3. Start met het aanleren van een juiste buikademhaling. Dit stimuleert het middenrif tot beweging, waardoor dit preventief spijsverteringsklachten en rugklachten de kiem in smoort. Hoe?

• Adem in en laat je buik onder de navel opbollen.
• Adem uit en laat je buik automatisch naar binnen gaan.
• Houd de borstkas zoveel mogelijk ontspannen.
• Tip: je mag de ademhaling niet zien verhogen aan de sleutelbeenderen.

4. Adem via de neus. Leer ten allen tijde de mond en lippen ontspannen te sluiten tijdens het ademen.

Hierdoor krijg je minder snel last van infecties of verkoudheden. De neus filtert de lucht.
Neusademen heeft nog enorm veel voordelen, maar dit bespreek ik in een volgende blog!

Veel succes met de tips!